UNICEF ve Dünya Sıhhat Örgütü, Covid-19 salgını nedeniyle rutin aşı programları aksadığı için dünyada 80 milyonu aşkın çocuğun difteri, kızamık ve çocuk felci üzere marazlara yakalanma riski ile karşı zıdda olduğu konusunda ikazlarda bulundu. Aşı çağındaki 0-2 yaş kümesindeki birtakım çocukların aileleri tarafından yeni corona virüs bulaşı tasasıyla hastanelere getirilmeyerek aşılarının ertelendiğine dikkat çeken Çocuk Sıhhati ve Marazları Kompetanı Dr. Deniz Kulak Gedik, bu durumun çocukların daha fazla riskler içerebilecek enfeksiyonlara karşı korunmasız kalmasına yol açabileceğini söyledi.
Kalabalık caddede yürümek daha tehlikeli!
ABD’nin Teksas eyaletindeki Medical Assosiation Sıhhat Topluluğu’ndaki enfeksiyon hekimlerinden oluşan Covid-19 kadrosunun yaptığı bir araştırmada kalabalık bir caddede yürüyüş yapmanın, bir tabibin dinlenme salonunda sırada beklenmesiyle eşit (orta-düşük) seviyede Covid-19 bulaş riski olduğunu öne sürdüğünü vurgulayan Uzm. Dr. Deniz Kulak Gedik, bu araştırmanın başka sonuçlarını ise şu laflarla aktardı:
“Bu çalışmaya nazaran; sahile gitmek orta risk ve 1 hafta bir ofiste çalışmak daha önemli bir orta risk içermektedir. Bir restoranın gizli kısmında yemek yemek ise yüksek- orta risk içermektedir.”
Bulaşma riskini daha da azaltacak tedbirlerin hastaneler tarafından alındığını belirten Uzm. Dr. Deniz Kulak Gedik, “Hastanelerin çocuk poliklinikleri için belirlenen hususî meydanların olması, aslında çocuklara orantıyla daha fazla enfeksiyon nispeti olan erişkin hastalardan uzak tutulmasını sağlayacaktır. Enfeksiyon marazları dışındaki marazlar ve aşı için gelen hastaların, Covid-19 riski olabilecek hastalardan başka katlarda muayene ve tetkik ediliyor olması da, daha inançlı bir ortam oluşmasını sağlamaktadır” diye konuştu.
Çocuğunuzun aşı takvimini gözden geçirin
Devletimizde birçok aşının Sıhhat Bakanlığı tarafından fiyatsız karşılandığını hatırlatan Uzm. Dr. Deniz Kulak Gedik, “Çocuklarımızın aşı takvimlerinin gözden geçirilmesi ve eksik aşılarının bir an evvel tamamlanması gerekir. Örneğin aşılarla korunduğumuz menenjit, hepatit, tetanoz, kızamık, verem üzere illetler çocuklarda corona virüsten daha ölümcül ve kalıcı hasar bırakabilecek riskler içermektedir” dedi.
Uzm. Dr. Deniz Kulak Gedik, aşıların yapılmamasının yol açabileceği sıhhat riskleri konusunda şu haberleri paylaştı: “Sağlık Bakanlığı tarafından fiyatsız karşılanan tetanoz aşısı ile ilgili önlemlere karşın son 1 yıl içinde 18 yaşında bir hasta tetanoz nedeniyle hayatını kaybetti. Çocuklar aşılanmadığında toprakla oynamak bile tetanoz için risktir. Birçok devlette aşılama programı olmasına karşın boğmaca marazı yılda 300 bin vefata yol açmaktadır. Boğmaca enfeksiyonun mahsusen 6 ayın altında mortalite orantısı yüksektir. Erken süt çocukluğu devrinde boğmaca enfeksiyonu yüzde 4 üzere yüksek mevt orantıları içermektedir. Bulaşıcılık nispeti nispeten yüksek olan kızamık virüsü ise bütün eforlara karşın devir periyot salgınlar yapmaktadır. Memleketimizde de tekrar vakaların artmasına bağlı 9 aylıkken tekli kızamık aşısı tekrar yapılmaya başlanmıştır. Kızamık; orta kulak enfeksiyonu, pnömoni, sağırlık, ateşli nöbet geçirme, sağırlık, görme kaybı, dimağ zarı iltihabı yani menenjit ve dimağ iltihaplanmasına yola açabilmekte yahut vefat ile sonuçlanabilmektedir. Menenjit aşıları ise orta kulak enfeksiyonu zatürre yahut dimağ zarı iltihaplanmasına yol açabilecek enfeksiyonlardan ve N. Menenjiditis bakterisi üzere 24 saatte bir çocuğun vefatına yol açabilecek kadar tehlikeli meningokoksemi üzere illetlerin önlenmesi için son nokta kıymetlidir.”
Çocukları Covid-19’dan koruyacak 6 öneri
Tarihte veba, grip, corona virüs salgınları ve AIDS üzere dünyayı etkileyen, kimi vakit tarihin akışını değiştiren ve milyonlarca insanın hayatını kaybetmesine sebep olan birçok salgının görüldüğünü belirten Uzm. Dr. Deniz Kulak Gedik, “Geçmişte tıbbın günümüzdeki kadar gelişmemiş olması, karantina ve aklığa gereğince kıymet verilmemiş olması salgınları kimi vakit insan kıyımlarına dönüştürmüştür. Günümüzde ise teknolojik gelişmelerle ulaşım imkanlarının arttığı küresel bir köy haline gelen bir dünyada, büyük toplumsal etkileşimler içindeki bir toplulukta küçük yavrularımızı korumak için toplumsal uzaklığa azami dikkat ederek salgınla topyekûn uğraş edip yaz rehavetine kapılmamalıyız. Türkiye sıhhat sistemi alt yapısı, eğitimi, birçok memlekete örnek olmuş özverili doktorları ve hemşireleri ile uğraşta değerli bir muvaffakiyet gösteriyor” halinde konuştu.
Uzm. Dr. Deniz Kulak Gedik, çocuklarımızı corona virüsten korumak için alınabilecek ferdî tedbirleri ise 6 hususta sıraladı:
1. Panik olmadan, akılcı ancak rehavete kapılmayarak tedbirlere müsait biçimde yaşamaya dikkat etmeliyiz. Etrafımızda sayıca çok düşük tahminen bizi hasta etmeye yetmeyecek ölçüde bir virüsle karşılaşmış yahut karşılaşacak olma ihtimalimiz epey yüksek. Tahminen de bu çocuklarımızın bünyesinde ileride misal virüslerle olacak salgınlar için bir ‘tanışıklık’ yaratacak. Lakin burada viral yük ne kadar azsa, bünyenin o kadar sağlam kalacağı unutulmamalı. Çocuklarımızı açık ortamlarda bisiklete binmek, tenis, badminton yahut frizbi üzere aralıklı aktivitelere yönlendirmemiz elverişli olabilir. Gelgelelim oyun için kuru sahalar tercih edilmeli. Bir arada faaliyetler için ise kesinlikle maske takılmalı. Başkaca efor gerektiren sporlar yaparken maske takmak ciğerlerimize zarar verebilir. Bu nedenle bu sporları yaparken maskeyi çıkararak toplumsal arayı daha da açmalıyız.
2. Çocukları paklık kuralları için eğitmeliyiz. Ne kadar sıkıntı olsa da, elini ağzına- burnuna değdirmemesi gerektiğini, burnu kaşındığında mendille yahut en azından koluyla kaşımanın eliyle kaşımaktan daha iyi olduğunu anlatmalıyız. Oyun sonrasında ellerini kesinlikle en az 20 saniye sabunla köpürterek, mümkün değilse el dezenfektanı ile parmak aralarını da ovuşturarak yıkamalıyız. Sıradan sıcaklıktaki suyla her gün duş alınmalıdır.
3. Kansızlık, D vitamini eksikliği, çinko eksikliği, vitamin B-12 eksikliği üzere bünyeyi zayıflatacak durumları düzeltmek için bahar ve yaz aylarında geç kalınmadan tetkikler yapılmalı. Örneğin, kansızlık tedavisi en az 2-3 ay süreceğinden sonbahar- kış mevsimlerinde bunun fark edilmesi hastanın kansızlığı düzelene kadar sık sık enfeksiyon illetleri geçirmesine neden olacaktır. Bu eksiklikler bağışıklığı zayıflatacağından enfeksiyonların daha ağır geçirilmesine neden olacaktır.
4. Aşı takvimlerinin gözden geçirilmesi ve eksik aşılarının bir an evvel tamamlanması gerekir. Örneğin aşılarla koruduğumuz menenjit, hepatit, tetanoz, kızamık, verem üzere marazlar çocuklarda Covid-19’dan daha ölümcül ve kalıcı hasar bırakabilecek riskler içermektedir.
5. Kalabalık sahalardan uzak durulmalı. Topluluk içinde bulunmaya mecbur kaldığımız durumlarda ise pratik tahliller üretilmeli. Toplu kullanılan sahalarda masa, koltuk üzere ortamları ve çocukların çok elleyeceği kesimlerin alkollü yahut kolonyalı mendille silinip kuruması sağlanmalıdır. Yakınlarınızı meskende kabul etmek bölgesine açık yerlerde aralıklı oturarak ağırlayın. Uzaklıklı piknikler örnek olabilir. Kendinizin de sağlıklı olması onları koruyacağı için esirgeyici tedbirlere dikkat edin ve kendi tetkiklerinizi yaptırın. Çocuk bakıcınız ile dikkat etmesi gereken kurallar hakkında açıkça konuşun.
6. Sağlıklı ve istikrarlı beslenin. Mümkün olduğunca nizamlı egzersiz yapın ve mesken yemekleri tüketin.
Milliyet
