Kişinin yaşadığı his ile baş edebilmesi için öncelikle ne yaşadığını anlaması gerektiğinin altını çizen Işık Üniversitesi Ruhsal Danışmanlık Merkezi’nden Kompetan Klinik Psikolog Beğenilen Ceylan, “Sınav tasası, öğrenilen haberin test sırasında tesirli biçimde kullanılmasını engelleyen ve muvaffakiyetin düşmesine yol açan ağır derttir. Kişi yaşadığı derdin yoğunluğu sebebi ile performansını aktaramamaktadır. Imtihan derdinin gelişme durumunda kişi kendi benliğinin, karakterinin incelenmesi olarak algılanması durumunda da incelenme korkusu denilen sınanma tasası da etkin olmaktadır” diye konuştu.
Hislerinizi kabul edin
Bireyin birinci olarak tüm hislerini olduğu üzere kabul etmesi gerektiğine dikkat çeken Kompetan Klinik Psikolog Beğenilen Ceylan “Mutlu olmayı kabul ettiğimiz üzere ya da olağanlaştırdığımız üzere olması gereken bir his olarak tariflediğimiz üzere öfkeyi de tasayı de kabul etmek büyük ehemmiyet taşımaktadır. Günümüzde yaşadığımız telaşların bir bütünü; tehdit ve tehlike algımız daha çok dış uyaran değil kendi zihnimizin ürettiği kaygılardır” dedi.
Imtihanı yalnızca imtihan anı olarak değerlendirmeyin
Testi yalnızca test anı olarak değerlendirmenin kişinin test süreci boyunca sergilediklerini minimalize etmesine yol açtığını kaydeden Beğenilen Ceylan; “Sınav; test öncesi ve hazırlık periyodu, imtihan anı ve imtihan sonrası devir olarak birden fazla kesim halinde değerlendirilmelidir. Imtihan öncesi; imtihan anına değin atlatılan sayısız kelamlı, yazılı, ödev teslimi, ders saatinde elde edilen haber birikimi üzere birden fazla parçayı barındırmaktadır. Teste hazırlık ise; hazırlanılan yalnızca imtihana yönelik yapılan çalışmadır. Imtihan anı; imtihan öncesi ve hazırlık sürecinde elde edilen birikimin aktarıldığı devirdir. Imtihan sonrası devir ise; test anının akabinde kişinin kendi testini nasıl değerlendirdiği, etraf tarafından kendi imtihanının nasıl değerlendirildiğine dair inancını, gayri insanların imtihanlarını nasıl değerlendirdiğini, tercih devrini kapsamaktadır. Imtihanı tek bir bütün olarak pahalandırmak, birden fazla modüle verilen emeği göz gerisi etmeye ya da minimalize etmeye (küçüksemeye) neden olmaktadır” diye konuştu.
Baş etme gücünüz dertlerinizden büyük
Bireylerin, duydukları tasa yükseldikçe, korku duydukları durum üzerindeki tehlike algısının baş etme güçlerinden daha büyük olduğuna dair inanç geliştirdiğine dikkat çeken Beğenilen Ceylan, “Bu noktadan çıkışla kişi; baş etme gücünü küçümsemekte/yetersiz bulmakta ve durum ile orantısız bir tasa yaşamaktadır. Durum ile orantısız yaşanan telaş ise haberin yansıtılması noktasında sıkıntılara neden olmaktadır” dedi.
Eksper Klinik Psikolog Beğenilen Ceylan, aday talebelerin imtihan ve sınanma korkusu ile baş edebilmeleri için tekliflerini şöyle sıraladı:
– Imtihanın yalnızca bir andan (sınav anından) ibaret olmadığını kendinize hatırlatın.
– Testin sonucu ile ilgili olumsuz kanılara odaklanmak, imtihan sürecinde gösterdiğiniz çabayı minimalize etmenize neden olacaktır, unutmayın.
– Çok mevzu var fakat az vakit var mütalaası korkunuzu arttıracaktır, uzak durun.
– Imtihanla kişiliğinizin değil, haber ve yeteneğinizi aktarmak için kullandığınız çalışma tekniğinin değerlendirildiğini kendinize hatırlatın.
-Sınav sonucunda elde ettiğiniz puanlar değil gösterdiğiniz efor kıymetli. Özetle, rakamlar değil siz kıymetlisiniz.
Imtihanın sonucu ile ilgili olumsuz kanılar zihninize geldiğinde, algı ve yorumlamanızı gözden geçirip kendinize yardım edin. Bunun için aşağıdaki birkaç örnek yararlı olacaktır:
– “Yapamayacağım” alanına “Yapmaya çalışmak benim elimde ben elimden gelenin en iyisini yapmaya odaklanabilirim.”
– “Bu imtihanda başarısız olursam bir hiçim” bölgesine “Sınavdan aldığım sonuç, yalnızca imtihanın kıymetlendirilmesi, benim değil.”
– “Sınavda başarısız oldum” bölgesine “Ben değil, çalışma sistemim başarısız oldu.”
– “Sınavı yetiştiremeyeceğim” mekanına “Zamanı kullanmak elimde, dikkatimi neler yapacağıma verirsem soruları yetiştirme talihim artar.”
Milliyet
