Geliştirilen uygulamayla telefon kullanıcıları kendi karşılaştıkları olayları birkaç tuşla kayıt altına alabiliyor. Böylelikle Türkiye’nin rastgele bir köşesinde araç çarpması sebebiyle hayatını kaybetmiş yaban hayvanlarına araştırmacıların ulaşması da mümkün olacak.
Fiyatsız bir uygulama olan CAN YOLU, açıldığı üzere kullanıcıyı kameraya yönlendiriyor. Olayın fotoğrafları çekildikten sonra ikinci kısma geçiliyor. Burada da tek tuşla pozisyon ekleniyor. Yaban hayvanının yaşayıp yaşamadığı ve varsa notlar eklenerek bildirim tamamlanıyor. Toplanan tüm bu bildirimler, Türkiye’de araç çarpması tehdidine maruz kalan canlı çeşitlerini belirlemek, olaylarının ağır olarak gerçekleştiği “sıcak noktaları” tespit etmek ve bu noktalarda muhafaza tedbirleri almak için kullanılıyor.
YOLLARDA ÖLENLER: BOZ AYI, KUKUMAV, LEYLEK…
Mayıs ayında tanıtımı yapılan uygulama bugüne kadar yüzlerce farklı kullanıcı tarafından indirildi ve memeliden kuşlara, sürüngenlerden böceklere kadar çok sayıda olay bildirimi yapıldı. Bu hadiseler içinde boz ayı, porsuk, tilki üzere büyük memeliler de bulunuyor, kukumav, kerkenez, leylek üzere kuşlar da…
“Çıkış noktamız yırtıcı kuş olaylarını kayıt altına almaktı lakin uygulamayı yayımladıktan sonra gördük ki yalnızca yırtıcı kuşlar değil, çabucak hemen tüm yaban hayvanları araç çarpmasına maruz kalıyor” diyen proje takımından kuş gözlemcisi Tora Benzeyen şöyle konuştu:
“Çok daha fazla olayın meydana geldiğinden eminiz lakin kayıt altına alınmadıkları sürece muhafaza tedbirleri geliştirilemeyecek ve yaban hayvanları hayatını kaybetmeye devam edecek. Can Yolu uygulamasının başarılı olmasının tek bir yolu var, o da çok daha fazla vatandaşın uygulamayı indirip bildirim yapması. Lakin bu halde Türkiye’nin geniş coğrafyasında daha büyük bir alanı denetim edebiliriz. Biliyoruz ki yaptığımız rastgele bir seyahat sırasında araç çarpmış bir canlıyla müsabakamız çok mümkün. Can Yolu’nu kullanın, bildirim yapın, bu üzücü sahnelerin hiç yaşanmaması için çaba edenler ortasına katılın.”
EKOLOJİK KÖPRÜLER, TÜNELLER VE TABELAMALAR YAPILMALI
Yaban hayvanlarının araç çarpmasına maruz kalması, yalnızca Türkiye’de değil, tüm dünyada tesirini sürdüren kıymetli bir sorun. İyi planlanmış otoyol projelerinde, bu sorunu en aza indirmek için ekolojik geçiş köprüleri ile tünelleri inşa edilmesi, otoyolların çitlenerek hem şoförler hem de yaban hayvanları için inançlı hale getirilmesi ve tabelama üzere tedbirler alınıyor. Türkiye’de ise bu cins tedbirler epeyce yetersiz durumda. Yalnızca KGM sorumluluğunda 68.633 km karayolu bulunuyor.
Yaban hayvanlarının inançlı bir biçimde otoyolları geçmesini sağlayan ve otoyolların böldüğü doğal hayat alanlarını birbirine bağlayan ekolojik köprülerin sayısının epey yetersiz olduğunu söyleyen Benzeyen, “CAN YOLU üzere uygulamalar bu cins müdafaa tedbirlerinin hayata geçirilmesini sağlamak için büyük değer taşıyor. Uygulama aracılığıyla yapılan bildirimler pozisyon bilgilerini de içeriyor. Bu sayede araç çarpma hadiselerinin ağır olarak meydana geldiği lokasyonlar belirlenip, müdafaa tedbirleri uygulamak için karar alıcılarla ortak çalışmalar yürütülebiliyor” dedi.
Milliyet
