Yaşlıların düşük kilometrelerde ve yalnızca sıhhatle ilgili acil durumlarda araç kullanan acemi şoförler olarak algılandığını belirten Gerontolog Öğr. Gör. F. Sıla Ayan, “Bununla birlikte rastgele bir kaza durumunda daha kırılgan ve daha kolay yaralanabilir konumdalar. Elverişli araç kullanma yeteneği kaybedildikten sonra ABD datalarına nazaran erkekler 6 bayanlar 10 yıl daha yaşadıkları düşünüldüğünde ya trafik kurallarımızın, ya ürettiğimiz araçların ya da yaşlı dostu ulaşım imkânlarımızın geliştirilmesi gerektiğini görüyoruz” dedi.
‘Kavşak olmayan mahallerde ölümcül kazalar görülüyor’
Sürücülüğün bırakıldığı periyottan sonra yaşlılarda izolasyon görüldüğünü ve bu duruma bağlı patolojiler geliştiğini söz eden Gerontolog F. Sıla Ayan şunları söyledi: “Araç kullanamayan yaşlılar en çok yürüme yolunu tercih ediyor. Buna rağmen yürüme yoluyla ulaşımı gerçekleştiren bireylerde yüzde 64 orantısında kavşak olmayan mekanlarda ölümcül kazalar görülüyor. Bisiklet tasarrufunda genç yaşlarda gelişmeyen alışkanlıkların ve buna makul dizayn edilmeyen toplulukların yaşlılıkta değişmesini beklemek gerçekçi değil”
‘Demans hastası yaşlıların birçok araç kullanırken kayboluyor’
Kişisel ulaşım kartlarının ve mahallî pratiklerin ehliyetli olmadığını tabir eden Ayan, “Yaşlılara yönelik yaygınlaştırılmış farklı hizmet modellerini organize edememek onları problemlerini kişisel çapta çözmeye itiyor. ABD olgularına nazaran Demans hastaları tanı aldıktan 3-4 yıl sonrasına dek araç tasarrufuna devam ediyor ve bu kitlede kaza riski sağlıklı yaşlılara nazaran iki kat fazla. Demans hastası yaşlıların birden fazla araç kullanırken kayboluyor ve bu durum çoklukla ölümcül kazalarla sonuçlanıyor” diye konuştu.
Yaşlıların sürüş yeteneklerinin kıymetlendirilmesi hakkında konuşan Ayan, “Bu bahisle ilgili memleketimizde rastgele özgün bir düzenleme olmamakla birlikte ABD ve Avrupa’nın birçok devletinde kullanılan resmi sürüş değerlendirmeleri ekseriyetle 45-60 dakika sürer ve kimselere trafiğe örtülü ve açık ortamlarda yapılan sürüş testlerinin sonucunda 5 tıp tavsiye verilir:
1-Kısıtlama olmaksızın araç tasarrufu
2-Birtakım kısıtlamalarla (gece-gündüz, sürat, vade vs.) araç tasarrufu
3-İlerleyici hastalık varlığında sistemli denetimlerle araç tasarrufu
4-Araç kullanmayı bırakmak
5-Alternatif seyahat yardımları almak
Memleketimizde de bu metotlardan yola çıkarak ulusal bir sistem geliştirilebilir” dedi.
Milliyet
